Mala-Masusing
Banghay Aralin sa Filipino 4
Pang-abay
I.
Layunin
Sa
katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang
a. natututukoy ang
pang-abay sa isang pangungusap;
b. nagagamit ang pang-abay
upang makabuo ng pangngusap; at
c. nauuri ang pang-abay
II.
Paksang Aralin
a. Paksa: PANG-ABAY
b. Sanggunian:
·
Lalunio,
Lydia P., Hiyas sa Wika. LG & M Corporation, Quezon City. 2007
·
Dayog,
Alma M. Pluma 4. Phoenix Publishing House. Quezon city. 2002
c. Kagamitan: flash card
ng mga bugtong, mga bagay, kahon, larawan ng isang pamayanan, tourist spot,
pista, activity card
d. Pagpapahalaga:
pagmamalaki sa kultura at pagiging Pilipino
III.
Pamamaraan
a. Panimulang Gawain
1. Pagdarasal
2. Pagbati
3. Balik-aral
Ipapasa ng mga mag-aaral ang isang kahon na
naglalaman ng mga bagay. Gagamit sila ng angkop na pang-uri upang ilarawan ang
bagay na kanilang nabunot. Maaaring ipahula ang bagay na nabunot sa mga
kaklase.
b. Panlinang na Gawain
1. Pagganyak
·
Itanong
:
Ø
Sino
sa klase ang may alam kung ano ang bugtong?
Sinu-sino ang mahilig sa bugtong?
Ø
Mahalaga
ba ang bugtong sa kulturang Pilipino? Bakit?
·
Sagutin
ang mga sumusunod na bugtong:
a. Nagsaing si Insiong,
sa ilalim ng gatong. (Kinakain ito,
lalong masarap kung may tsaa)
b. Isang balong malalim,
punong-puno ng patalim. (Dito nagmumula ang iyong sinasabi)
c. Wala sa langit, wala
sa lupa, kung lumakad ay patihaya. ( isang sasakyan ito sa tubig)
d. Wala na ang tiyan,
malakas pa ang sigaw. (pinatutugtog ito sa simbahan tuwing umaga)
e. Bituing buto’t balat,
kung pasko lamang kumikislap. ( isinasabit ito tuwing pasko o di kaya ay kung
malapit na ang pasko)
2. Paglalahad
Itanong:
Sa unang bugtong, saan daw nagsaing si
Insiong?
Sa ikatlong bugtong, papano lumakad ang
tinutukoy na bagay?
Sa ikalimang bugtong,kailan naman kumikislap
ang bituing buto’t balat?
Ipasuri ang mga sumusunod na pangungusap:
·
Nagsaing si Insiong sa
ibabaw ng gatong
·
Patihayang lumakad
ang bangka
·
Tuwing pasko kumikislap
ang bituing buto’t balat.
Anong bahagi kaya ng pananalita ang mga
salitang may salungguhit?
Ano ang pang-abay?
Suriin ang iba pang pangkat ng pangungusap:
Ang mga salitang may salungguhit ay tinatawag
na pang-abay.
Masarap lumangoy
sa dalampasigan ng Palawan.
Ø Anong inilalarawan ng
salitang masarap? (lumangoy)
Ø Anong bahagi ng
pananalita ang lumangoy? (pandiwa)
Tunay na masaya ang mag-anak nang mamasyal sa
Palawan.
Ø Ano inilalarawan ng
salitang tunay? (masaya)
Ø Anong bahagi ng
pananalita ang lumangoy? (pang-uri)
Talagang masayang mamamasyal sa Palawan.
Ø Ano inilalarawan ng
salitang talaga? (masaya)
Ø Anong bahagi ng
pananalita ang ? (pang-abay)
Samakatuwid, anu-ano ang mga salitang
inilalarawan ng mga pang-abay?
Pangkatang Gawain:
Bumuo ng 3 grupo. Bawat pangkat ay bibigyan
ng Folder. Bibigyan ng guro ang bawat grupo ng oras upang matapos ng grupo ang
lahat ng kailangang sagutin sa Activity Card. Kapag natapos ang mga Gawain sa
Activity Card, ipapasa ito sa kabilang grupo at gagawin naman ang panibagong
Activity Card na naipasa sa sariling grupo. Kailangang masagutan ang 3 Activity
Card na ibibibgay sa inyo. Maghandang ibahagi ang inyong gawa sa klase.
Activity Card 1
Pang-abay na Pamaraaan
Pansinin at suriin ang mga pangungusap:
Magaling sumayaw
ng Tinikling si Ana
Matulin tumakbo
ang kabayo ni Mang Ben.
Nagdasal nang taimtim si Janna.
Ano ang inilalarawan ng mga salitang may
salungguhit?
Anong tanong ang sinasagot ng mga ito (na
kung ang magiging sagot ay ang mga salitang may salungguhit)?
Ang pang-abay na
pamaraan ay mga pang-abay na naglalarawan o nagsasabi ng paraan kung paano
ginagawa ang kilos ng pandiwa. Sumasagot ito sa tanong na paano.
Activity Card 2
Pang-abay na Pamanahon
Suriin ang mga pangungusap:
Ang buong pamilya ay nagsisimba tuwing Linggo.
Mamaya kami bibili
ng pagkain
Maghahanda kami ng pagkain pagkatapos
ng simba.
Ano ang inilalarawan ng mga salitang may
salungguhit?
Anong tanong ang sinasagot ng mga ito (na
kung ang magiging sagot ay ang mga salitang may salungguhit)?
Ang pang-abay na
pamanahon ay mga pang-abay na naglalarawan o nagsasabi kung kailan ginagawa ang kilos o pandiwa.
Sumasagot ito sa tanong na kailan.
Activity Card 3
Pang-abay na panlunan
Suriin ang mga
pangungusap:
Pumasok sa paaralan ang kambal.
Hinintay nila ang kanilang nanay sa harap ng gate.
Kumain sila ng cake sa bakery.
Ano ang inilalarawan ng mga salitang may
salungguhit?
Anong tanong ang sinasagot ng mga ito (na
kung ang magiging sagot ay ang mga salitang may salungguhit)?
Ang pang-abay na panlunan ay mga pang-abay na
naglalarawan o nagsasabi kung saan
ginawa ang kilos ng pandiwa. Sumasagot ito sa tanong na saan.
c. Pangwakas na Gawain
1. Paglalapat
Magpangkat-pangkat. Batay sa larawang hawak,
gumawa ng 3 pangungusap na may pang-abay. Maari itong may pang-abay na
pamaraan, panlunan o pamanahon. Salungguhitan ang pang-abay at bilugan ang
salitang inilalarawan ng pang-abay.
2. Paglalagom
Ano ang pang-abay?
Anu-ano ang uri ng pang-abay?
IV.
Pagtataya
A. Salungguhitan ang
pang-abay sa bawat pangungusap.
1.
Nagbakasyon
ang mag-anak sa Tagaytay.
2.
Babalik
na sila sa isang lingo.
3.
Magkikita
kami ng aking pinsan sa restoran.
4.
Masayang
ikinuwento ni Lisa ang kanyang mga naging karanasan.
5.
Tahimik
naman akong nakining sa kanyang mga kwento.
B. Tukuyin kung ang mga
salitang may salungguhit ay pang-abay na pamaraan, pamanahon o panlunan.
1.
Maagang pumasok si Noel.
2.
Sinagot
nang mabilis ni Jessie ang bugtong ng guro.
3.
Tuwing hapon, naglalaro ng bugtungan ang mga
magkakaibigan.
4.
Dadalaw
kami sa bahay nina Lola Nena.
5.
Masayang nagbugtungan ang mga magkakaklase.
V.
Kasunduan
Magsalaysay ng isang karanasan sa isang
pagdiriwang na hindi malilimutan tulad ng pasko, pista, kaarawan at iba pa. Gumamit
ng mga pang-abay sa pagsasalaysay.
Inihanda ni:
Alma V. Reynaldo
Source: http://teacheralmashaven.blogspot.com/2012/04/mala-masusuing-bnaghay-sa-filipino-4.html